Fünf Dinge, die Sie wissen sollten: Supplementierung bei Depressionen

Binnen de klinische PNI weten we al lang dat onze hersenen en darmen met elkaar ‘praten’.  Deze communicatie kan gunstig worden beïnvloed met psychobiotica. Wetenschappers van Oxford University (UK) leggen uit wat dit is en geven een overzicht van de huidige stand van zaken.

Darmbacteriën beïnvloeden onze stemming, bepalen onze eetlust en besturen ons dag-nachtritme. Daarbij hebben de probiotische bacteriën een gunstig effect, terwijl de afwezigheid daarvan juist een negatief effect heeft. Ook de aanwezigheid van pathogene bacteriën kan nadelig werken. De wetenschap die deze interacties ten gunste van onze gezondheid wil beïnvloeden, wordt psychobiotica genoemd. Daarbij spelen onder andere probiotica een rol.

Stress, immuunsysteem en geheugen

Het afgelopen decennium is vooral bij muizen aangetoond dat bacteriën in de darmen bepalend zijn voor de mate van stressbestendigheid, de werking van het immuunsysteem en zelfs voor leerprestaties en geheugen. Dit kan gunstig worden beïnvloed met probiotica, maar zijn deze resultaten ook bij mensen gevonden?

Het blijkt uit zelfrapportage van patiënten dat probioticagebruik de stemming kan verbeteren. Maar ook fysiologisch zijn er bewijzen voor een effect, zoals verlaagde cortisolniveaus (stress) en minder ontstekingen (vrijwel alle moderne ziektebeelden). Uit onderzoek bij muizen blijkt dat psychobiotica het gehalte brain-derived neurotrophic factor (BDNF) kunnen verhogen. BDNF is nauw betrokken bij  leer- en geheugenprocessen in de hersenen. Waarschijnlijk werkt dit ook zo bij mensen.

Darmbacteriën belangrijk voor onze biologie

"Darmbacteriën spelen een rol bij zeer belangrijke biologische processen. Deze hopen we met psychobiotica in ons voordeel te sturen”, zeggen de wetenschappers. “We zoeken daartoe naar de achterliggende mechanismen in diermodellen. Menselijk onderzoek is spannend en spraakmakend, maar uiteindelijk zijn de onderzoekspopulaties altijd erg klein en het onderzoek is lastig te reproduceren. Maar we zijn voorzichtig optimistisch.”

Maar waaruit bestaat de interactie tussen bacteriën, darmen en hersenen eigenlijk? De belangrijkste spelers zijn het zenuwstelsel van de darmen, het immuunsysteem, de vaguszenuw en de hormonen en neurotransmitters in de darmen, waaronder serotonine en dopamine. Wat kunnen we eraan doen om dit systeem gunstig te beïnvloeden?

Meer dan alleen probiotica

Probiotica hebben gunstige effecten laten zien in onderzoek bij mensen. Toch zijn probiotica niet het hele antwoord. "Prebiotica – voeding voor gunstige darmbacteriën – zijn een ander kanaal waarlangs we darmbacteriën kunnen beïnvloeden. En eigenlijk willen we de definitie van psychobiotica nog breder trekken, zodat ook stoffen met een antidepressieve en antipsychotische werking eronder vallen. Maar ook voeding en beweging hebben effect op de darmbacteriën. "

De wetenschappers zeggen dat het volledige potentieel van psychobiotica voor de therapeutische praktijk nog lang niet ontsloten is. Verder onderzoek is echter nodig om de werkingsmechanismen die verantwoordelijk zijn voor het effect verder op te helderen.

Bron

1. Timothy G. Dinan, Catherine Stanton, and John F. Cryan, Psychobiotics: A Novel Class of Psychotropic, Biological Psychiatry, Volume 74, Issue 10 (November 15, 2013)
2. Amar Sarkar et al, Psychobiotics and the Manipulation of Bacteria–Gut–Brain Signals, Trends in Neurosciences (2016)